|
" بررسی ارتباط الگوهای غذایی بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال با عوارض گوارشی، بی‌اشتهایی، درد و خستگی حین پرتودرمانی "
نازنین کوشکی
ناهید آریائیان
لیلا آزادبخت
| عنوان اصلي
|
:
|
بررسی ارتباط الگوهای غذایی بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال با عوارض گوارشی، بی‌اشتهایی، درد و خستگی حین پرتودرمانی
|
| عنوان اصلي به زبان ديگر
|
:
|
The Study of Relationship Between Food Pattern of Colorectal Cancer Patients with Gastrointestinal Side Effects, Cancer Related Fatigue, loss of appetite and pain during radiotherapy
|
| نام نخستين پديدآور
|
:
|
نازنین کوشکی
|
| استاد راهنما
|
:
|
ناهید آریائیان
|
| استاد مشاور
|
:
|
لیلا آزادبخت
|
| استاد مشاور
|
:
|
مهشید عباسی
|
| نام مرکز
|
:
|
دانشکده بهداشت
|
| نوع مدرک
|
:
|
پایان نامه فارسی
|
| شماره رکورد
|
:
|
714679
|
| شماره مدرک
|
:
|
۴۱۳۰۱۱۸پ
|
| زبان مدرک
|
:
|
فارسی
|
| زبان اثر اصلي
|
:
|
فارسی
|
| سرشناسه
|
:
|
پایان نامه نویس کوشکی، نازنین
|
| صفحه شمار
|
:
|
۹۷ص.
|
| مقطع تحصیلی
|
:
|
کارشناسی ارشد
|
| رشته تحصیلی
|
:
|
تغذیه
|
| تاریخ دفاع
|
:
|
۱۴۰۳
|
| دانشگاه/ دانشکده
|
:
|
علوم پزشکی ایران
|
| موضوع
|
:
|
رفتار تغذیه‌ای
|
|
|
:
|
Feeding Behavior
|
|
|
:
|
سرطان های کولون و راست روده
|
|
|
:
|
Colorectal Neoplasms
|
|
|
:
|
بی‌اشتهایی مرضی
|
|
|
:
|
Anorexia
|
|
|
:
|
درد
|
|
|
:
|
Pain
|
|
|
:
|
خستگی
|
|
|
:
|
Fatigue
|
|
|
:
|
پرتودرمانی
|
|
|
:
|
Radiotherapy
|
| شناسه افزوده
|
:
|
استاد راهنماآریائیان، ناهید
|
|
|
:
|
، استاد مشاورآزادبخت، لیلا
|
|
|
:
|
، استاد مشاورعباسی، مهشید
|
| چکيده
|
:
|
مقدمه: الگوی غذایی مناسب نقش مهمی را در حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کند. یک رژیم غذایی سالم می‌تواند خطر بیماری‌های پیش‌رونده مانند انواع بیماری‌ها مانند سرطان را کاهش دهد. ازآنجایی‌که در دوران پرتودرمانی نواحی مورد درمان بیماران تحت اشعه قرار می‌گیرد؛ لذا باتوجه‌به ناحیه درمان می‌تواند منجر عوارضی همچون درد، خستگی، بی‌اشتهایی مشکلات گوارشی شود. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارتباط بین الگوهای غذایی و دریافت غذایی قبل و حین دوره پرتودرمانی با شدت عوارض ذکر شده می‌باشد. روش کار: این مطالعه مقطعی بر روی 200 بیمار مبتلا به سرطان کولورکتال مراجعه کننده به مرکز پرتودرمانی باران شهرستان خرم آباد , بیمارستان امام رضا کرمانشاه و مرکز پرتودرمانی بیمارستان هفت تیر شهرری که جهت پرتودرمانی مراجعه کرده بودند، انجام شد. الگوی غذایی قبل از شروع پرتودرمانی توسط پرسشنامه بسامد خوراک با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی و دریافت غذایی حین دوره پرتودرمانی با استفاده پرسشنامه یادآمد 24 ساعت (3 روز) برای جلسه اول و ابتدای هفته دوم و ابتدای هفته چهارم پرتو درمانی جمع‌آوری گردید.30 ایتم غذایی وارد روش آماری تحلیل عاملی شد. شدت عوارض ایجاد شده شامل تهوع و استفراغ با استفاده از پرسشنامه تهوع استفراغ رودز، اسهال با استفاده از پرسشنامه VAS، خستگی ناشی از پرتودرمانی با استفاده از پرسشنامه CFS و درد با استفاده از پرسشنامه درد مک گیل نیز در جلسات اول و ابتدای هفته دوم و ابتدای هفته چهارم ارزیابی گردید. ارتباط بین پیروی از الگوی غذایی با میانگین امتیاز شدت عوارض پرتو درمانی با استفاده از روش آماری آنالیز رگرسیون خطی محاسبه گردید. جهت تعیین ارتباط بین دریافت غذایی حین درمان با میانگین امتیاز شدت عوارض پرتو درمانی نیز از روش آماری همبستگی پیرسون استفاده شد که بر اساس انرژی افراد شرکت کننده تعدیل شد. یافته‌ها: چهار الگوی غذایی (سالم با ویژگی های مدیترانه ای، ناسالم، غربی، سنتی) از افراد موردمطالعه استخراج شد. که الگوی غذایی سالم دارای بار عاملی مثبت در گروه های غذایی سبزیجات، گوجه فرنگی و فرآورده‌های آن، غلات کامل، حبوبات، میوه جات، لبنیات کم چرب، مرکبات، زیتون و روغن زیتون، سبزیجات، تخم مرغ، ماکیان که 11/.46%از واریانس کل الگوی های غذایی را شامل شد و الگوی غذایی ناسالم که دارای بار عاملی مثبت در گروه های غذایی امعا و احشا، گوشت قرمز، تخم مرغ، گوجه فرنگی و فرآورده‌های آن، نوشیدنی‌های شیرین شده، شکر، شیرینی جات و دسرها، اسنک‌ها، لبنیات پرچرب که 8/97% از واریانس کل الگوی های غذایی را شامل شد و الگوی غذایی غربی دارای بار عاملی مثبت در گروه های غذایی گوشت‌های فرآیند شده، امعا و احشا، سبزیجات، نوشیدنی شیرین شده، مایونز، چای و قهوه، اسنک‌ها، لبنیات پرچرب، نمک که7/88% از واریانس کل الگوی های غذایی را شامل شد و الگوی غذایی سنتی دارای بار عاملی مثبت در گروه های غذایی غلات تصفیه شده، حبوبات، گوشت قرمز، امعا و احشا، ماکیان، سیب زمینی، سیب زمینی سرخ شده، چربی‌های جامد، شکر، نمک، چای و قهوه که% 7/7 از واریانس کل الگوی های غذایی را شامل شد. پس از تعدیل اثر تمامی مخدوش گرهای احتمالی، بر مبنای این آنالیز یک رابطه معکوس معنی‌دار بین الگوی غذایی سالم با ویژگی‌های مدیترانه‌ای قبل از شروع درمان با میانگین امتیاز شدت عوارض حین پرتودرمانی شامل اسهال (B=-1/03, P-value=0/005)، خستگی (B= -2/63،P-value=0/0001)،درد (B= -4/70،P-value=0/001)، وبی‌اشتهایی (B= -4/33،P-value=0/001)، یافت شد. یک رابطه مثبت معنادار نیز بین الگوی غذایی ناسالم با عوارض تهوع و استفراغ (B= 1/28،P-value=0/001)، بی‌اشتهایی (B= 3/9،P-value=0/0001)،خستگی (B=2/49،P-value=0/001)، درد (B= 3/3, P-value =0/001) و اسهال (B=1/39, P-value =0/001) مشاهده شد. همچنین بین الگوی غذایی غربی با عارضه بی اشتهایی در مدل تعدیل شده 2 (B=2/02،P-value=0/01) و خستگی در مدل تعدیل شده 1 (B= 1/94،P-value=0/001)و مدل تعدیل شده 2(B= 2/03،P-value=0/001) و درد در مدل تعدیل شده (B= 2/81،P-value=0/02)1 و مدل تعدیل شده2 (B= 2/72،P-value=0/02) یک ارتباط مثبت معنادار مشاهده شد. همچنین بین الگوی غذایی سالم با نمایه توده بدنی(B= 0/53،P-value=0/002) و وزن (B= 3/79،P-value=0/0001)نیز یک رابطه مثبت معنادار مشاهده شد. در الگوی غذایی سنتی نیز بین نمایه توده بدنی(B= 0/56،P-value=0/001) و وزن(B= 4/24،P-value=0/0001) نیز یک رابطه مثبت معنادار یافت شد. همچنین بین میانگین انرژی دریافتی روزانه با شدت تهوع و استفراغ (r = -0/159،P-value<0/01)، اسهال (r= -0/276،P-value<0/01)، خستگی (r= -0/393،P-value<0/01)، درد (r= -0/253، P-value<0/01)، بی‌اشتهایی (r= -0/414، P-value<0/01) به‌طورکلی یک رابطه معکوس معنادار یافت شد. علاوه بر این میانگین شدت تهوع و استفراغ در افرادی که میانگین دریافت پروتئین، فسفر بالاتری داشتند کمتر بود. در مورد ارتباط گروه‌های غذایی با شدت میانگین عوارض درمانی افزایش میانگین مصرف سبزیجات حبوبات, ماکیان، مغزها با کاهش میانگین شدت اسهال در ارتباط بود. اما مصرف بیشتر لبنیات پرچرب، نمک، شکر، چربی های جامد با افزایش شدت اسهال همبستگی مثبت داشت. نتیجه‌گیری: پیروی از الگوی غذایی سالم مبتنی بر دریافت بیشتر سبزی و میوه و مغزها و روغن‌های سالم و... در حین درمان می‌تواند بر کاهش شدت عوارض پرتودرمانی همچون اسهال و خستگی و بی اشتهایی و درد اثرگذار باشد و همچنین پیروی از الگوی های غذایی ناسالم و غربی می تواند بر افزایش شدت عوارض پرتودرمانی همچون بی اشتهایی و خستگی و درد موثر باشد و همچنین دریافت مواد مغذی مانند دریافت انرژی و پروتئین منجر به کاهش عوارضی همچون اسهال, تهوع و استفراغ, خستگی و بی اشتهایی گردد و دریافت گروه های غذایی همچون غلات کامل منجر به کاهش خستگی و دریافت چربی های جامد منجر به افزایش تهوع و استفراغ در حین پرتودرمانی گردد؛ بنابراین آموزش‌های لازم تغذیه‌ای به بیماران مبتلا به سرطان جهت پیروی از یک رژیم غذایی کامل و سالم به‌منظور کاهش شدت عوارض پرتودرمانی در این دوران لازم و ضروری می‌باشد. واژگان کلیدی: الگوی غذایی، عوارض پرتودرمانی، سرطان کولورکتال، دریافت غذایی
|
| چکيده
|
:
|
Abstract Aim of study: The aim of this study was determining the relationship between food pattern and dietary intake before and during radiotherapy with the severity of gastrointestinal side effects, loss of appetite ,cancer related fatigue and radiotherapy induced pain.Methods: This study was performed on 200 patients with breast cancer were undergoing radiotherapy. The food pattern before the start of radiation therapy was collected by a food frequency questionnaire using the statistical method of factor analysis and food intake during the radiation therapy period using a 24-hour (3 days) recall questionnaire for the first session, the beginning of the second week, and the beginning of the fourth week of radiation therapy. The severity of the side effects including nausea, vomiting, diarrhea, fatigue caused by radiation therapy and pain were also assessed by valid questionnaires in the first sessions, at the beginning of the second week, and at the beginning of the fourth week. 30 food items were included in the statistical method of factor analysis. The severity of complications including nausea and vomiting using the Rhodes nausea and vomiting questionnaire, diarrhea using the VAS questionnaire, fatigue caused by radiation therapy using the CFS questionnaire and pain using the McGill pain questionnaire in the first sessions and the beginning of the second week and It was evaluated at the beginning of the fourth week The relationship between following the dietary pattern and the average severity score of radiation therapy side effects was calculated using the statistical method of linear regression analysis. Pearson's correlation statistical method was also used to determine the relationship between food intake during treatment and the average severity score of radiation therapy side effects which was adjusted based on the energy of the participants. Results: Four food patterns (healthy, unhealthy, western, traditional) were extracted from the studied subjects. After adjusting the effect of all possible confounders, based on this analysis, there is a significant relationship between a healthy eating pattern with Mediterranean characteristics before the start of treatment with the mean severity score of nausea and vomiting (P=0/001), diarrhea (P=0/005), fatigue (P=0/001), pain (P=0/001) and anorexia (P=0/001) were found to have a significant inverse relationship. Also, based on the analysis done in the unhealthy eating pattern, there is a significant positive relationship with the side effects of nausea and vomiting (P=0/001), anorexia (P=0/0001), fatigue (P=0/01) and pain (P= 0/001) and diarrhea (P=0/001) were found. Also, there was a significant positive relationship between healthy food pattern and body mass index (P=0/002) and weight (P=0/0001). In the traditional food pattern, there was a significant positive relationship between body mass index and weight. Also, between average daily energy intake and severity of nausea and vomiting (r= -0/159, P-value<0/01), diarrhea (r= -0/276, P-value<0/01), fatigue (r= -0/393, P-value<0/01) and pain (r= -0/253, P-value<0/01) and anorexia (r= -0/414, P-value<0/01). in general A significant inverse relationship between the average severity of nausea and vomiting with the average intake of protein and phosphorus was observed.Conclusion: Following a healthy food pattern based on getting more vegetables and fruits, healthy nuts and oils, etc. during treatment can reduce the severity of radiation therapy side effects; Also, following unhealthy and western food patterns can increase the severity of side effects of radiation therapy, such as anorexia, fatigue, and pain, as well as receiving nutrients, such as energy and protein, can reduce side effects such as diarrhea, nausea and vomiting, fatigue, and loss of appetite. and intake of food groups such as whole grains leads to a decrease in fatigue and intake of solid fats leads to an increase in nausea and vomiting during radiation therapy Therefore, it is necessary and necessary to provide nutrition education to cancer patients to follow a complete and healthy diet in order to reduce the severity of the side effects of radiation therapy during this period.Keywords: Dietary Intake, Food Pattern, Radiotherapy Side Effects, colorectal cancer
|
| |